Via een testament

Een testament

Een belangrijk instrument om uw successie te plannen en daarbij het wettelijke voorziene pad te doorkruisen, is het testament. Volgens de bepalingen van het Burgerlijk Wetboek is een testament een steeds herroepbare akte, waarbij de erflater voor de tijd dat hij niet meer in leven zal zijn, over het geheel of een deel van zijn goederen beschikt. Zo is voor mensen die bv. geen kinderen hebben veelal de volledige nalatenschap beschikbaar en kunnen zij vrij bepalen aan wie hun vermogen zal toekomen. Voor gehuwden in die situatie is het belangrijk dat zij een beschikking maken voor de goederen die hen eigen zijn, daar de goederen van de gemeenschap automatisch in volle eigendom toekomen aan de overlevende.

Kan ik vrij beschikken over heel mijn vermogen?

Die vrijheid hebt u niet, omdat de wet een aantal erfgenamen beschermt. Uw echtgeno(o)t(e) en uw kinderen krijgen altijd een deel van de erfenis. In het vakjargon heet dat voorbehouden deel 'de wettelijke reserve'. Uw huwelijkspartner krijgt minimaal het vruchtgebruik op de gezinswoning en de huisraad of het vruchtgebruik op de helft van de goederen van de nalatenschap. De omvang van het voorbehouden deel van de kinderen hangt af van hoeveel kinderen u nalaat. Een enig kind erft minimaal de helft van de nalatenschap. Laat u twee kinderen na, dan krijgen ze minimaal twee derde van de nalatenschap. Voor drie kinderen of meer is dat drie vierde.
Over de rest, het beschikbare deel, beschikt u vrij in uw testament. U kunt het nalaten aan eender wie : uw samenwonende partner, familieleden, vrienden, een goed doel, een vereniging,...

Is een testament definitief?

Neen, u kunt uw testament altijd herroepen, aanpassen of een nieuw testament opstellen. Zo kunt u nog altijd inspelen op veranderingen in uw vermogens- of familiale situatie. Dat is een belangrijk verschil met een schenking of clausules in het huwelijkscontract.

Schenking versus testament

Er zijn twee belangrijke verschillen tussen een successieplanning via schenking of via testament

1. Een schenking heeft onmiddellijk uitwerking. Dit wil zeggen dat er een onmiddellijke verarming is van de schenker. U geeft een deel van uw vermogen weg en kunt daar zelf niet meer over beschikken.
2. Een schenking is in principe onherroepelijk. U kunt later niet meer op uw schenking terugkomen indien u die zou betreuren, «gegeven is gegeven». De wet zelf voorziet wel een aantal uitzonderingen nl.:
   • De schenkingen tussen echtgenoten tijdens het huwelijk gedaan anders dan bij het huwelijkscontract, die kunnen steeds worden herroepen zonder dat enige reden moet opgegeven worden.
   • De herroeping van een schenking in geval van niet-vervulling van opgelegde voorwaarden.
   • De herroeping van een schenking wegens ondankbaarheid van de begiftigde.

Een schenking heeft dus duidelijk meer verregaande gevolgen dan een testament, aangezien een testament pas uitwerking krijgt op het moment van het overlijden en bovendien altijd éénzijdig herroepbaar is.

Proficiat, u vierde net uw gouden bruiloft. Uw huwelijk heeft alle stormen doorstaan. Tijd om uw huwelijkscontract bij het oud papier te gooien? Integendeel. Tijd om het huwelijkscontract uit de bankkluis te halen, en te onderzoeken of het geen facelift nodig heeft.

Met een goed huwelijkscontract bespaart u een flinke stuiver op successierechten.

Hoeveel kost een testament?

Een notarieel testament kost doorgaans tussen 250 en 400 euro. Het prijskaartje kan stijgen als er veel bepalingen zijn of als uw testament complexer is. De inbewaringgeving van een eigenhandig testament kost ongeveer 50 euro.

Voor meer uitleg, raadpleeg daarvoor een notaris.